Pamięć



Upamiętnienie na górze Chryszczata
W 2008 r. na zboczu góry Chryszczata w powiecie sanockim zostało wykonane upamiętnienie na miejscu domniemanego szpitala Ukraińskiego Czerwonego Krzyża jakoby funkcjonującego właśnie tam w latach 1946-1947. W styczniu 1947 r. szpital wraz z personelem medycznym i rannymi żołnierzami UPA został zniszczony przez oddział Wojska Polskiego. Śmierć poniosło pod ziemią ponad 20 obywateli polskich narodowości ukraińskiej będących członkami antykomunistycznego podziemia ukraińskiego. Wiosną 2009 r. upamiętnienie zostało zniszczone, krzyże sprofanowane. Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa złożył Związek Ukraińców w Polsce. Śledztwo podjęte przez prokuraturę rejonową w Sanoku nie doprowadziło do ustalenia danych sprawców tego czynu. W świetle obowiązującego prawa upamiętnienie było nielegalne. W opinii mieszkańców okolicznych wsi, w tym Komańczy, należało je jednak zachować. Galeria przedstawia stan upamiętnienia po zniszczeniu. Fotografie wykonano w lipcu 2010 r. Autor: Michał Pulkowski.

Miejsce pochówku żołnierzy UPA w Przemyślu
Na Cmentarzu Głównym w Przemyślu przy ul. Słowackiego w obrębie pola nr 58 znajduje się mogiła zbiorowa kilkudziesięciu żołnierzy UPA oraz osób cywilnych skazanych za przynależność do UPA. Obywatele polscy narodowości ukraińskiej zostali rozstrzelani na terenie więzienia przy ul. Czarneckiego w Przemyślu w latach 1947-1949 na mocy wyroków Wojskowego Sądu Rejonowego w Rzeszowie. Przez ponad pół wieku miejsce to pozostawało nieznane, nie było oznaczone oraz nie otoczone opieką. Sprawą rozstrzeliwań oraz ustaleniem miejsca pochówku zajmował się w imieniu rodzin ofiar w latach 2008-2009 r. Marian Biły.


Foto stanu mogił z 14 października 2017 r.

W dniu 14 października 2010 r. po raz pierwszy na miejscu wiecznego spoczynku odprawione ofiar aparatu przemocy RP zostało nabożeństwo w intencji ofiar. Wspomnieniami o ojcu, Antonim Filewiczu, podzieliła się jego córka, Teodozja Wołoszyn.


Panachyda w dniu 14 października 2017 r.