Janów Podlaski

ЯНІВ ПІДЛЯСЬКИЙ (pol. Janów Podlaski) – do 1947 r. miasto polsko-ukraińskie w powiecie Biała Podlaska. W 1943 r. wieś zamieszkiwało 33 Ukraińców, 16 Rosjan, 2789 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 75].

HISTORIA
Dawna nazwa ukraińska miejscowości to Porchów (ukr. Порхів).
W ramach akcji „Wisła” Wojsko Polskie deportowało z Janowa w dniu 2 lipca 2 osoby narodowości ukraińskiej, a w dniu 18 lipca 4 osoby następne [Tłomacki, 273].

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

CERKWISKO
Miejsce, gdzie stała cerkiew drewniana znana z dokumentalnej wzmianki z 1565 r. W 1843 r. zbudowana była nowa cerkiew, rozebrana w nieznanych okolicznościach przed 1867 r. Miejsce to, oznaczone krzyżem, wskazał miejscowy informator.

CERKIEW
W latach 1867-1918 rolę cerkwi janowskiej pw. Kośmy i Damiana wykonywał widoczny na zdjęciach kościół klasztoru dominikanów zbudowany w latach 1790-1801. Usytuowana przed nim dzwonnica z 1869 r. – zdjęcia od 5 do 9 – zbudowana została w stylu rosyjskim ze środków państwowych Rosji.

CMENTARZ
Wydaje się, że pierwotny cmentarz ruski (ukraiński) usytuowany był przy dawnej cerkwi lub w jej pobliżu. Na obecnym cmentarzu janowskim istnieją nagrobki i krzyże wschodnie z II poł. XIX w. osób narodowości ukraińskiej wywodzących się z Janowa, które zmarły w okresie istnienia tu prawosławia moskiewskiego. Sfotografowano także niektóre nagrobki, który wydają się nawiązywać do tutejszej dawnej tradycji kijowskiej. Na cmentarzu większość napisów na nagrobkach rzymskokatolickich dotyczy zmarłych z nazwiskami ukraińskimi na -uk, świadczącymi o ich ruskim (ukraińskim) pochodzeniu utraconym w następstwie akcji polonizacyjnej kościoła rzymskokatolickiego w latach 1875-1905.