ТЕРАТИН (pol. Teratyn) – do 1945 r. wieś ukraińska w powiecie hrubieszowskim. W 1943 r. wieś zamieszkiwało  512 Ukraińców, 23 Polaków; na kolonii: 219 Ukraińców, 11 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 395].

WSPOMNIENIA

Fragment relacji Hałyny Zacharczuk o mordzie na Ukraińcach z Teratyna

[…] 8 marca 1945 r. podczas przesiedlenia mieszkańców naszej wsi do USRR miała miejsce straszna tragedia. Kolumna wozów z przesiedleńcami, składająca się z 13 osób, podążała 12 załadowanymi majątkiem podwodami w kierunku stacji Chełm. Niedaleko wsi Białopole zatrzymali ją bandyci i zawrócili do lasu. Majątek zrabowali, a ludzi żywcem spalili. Wśród zamordowanych znajdowali się z mojej rodziny Mykoła Maksymowycz Pawluk, Serhij Łentijowycz Łytwynczuk. […]

Źródło: H. Zacharczuk, s. Teratyn, w: Deportaciji…, t. 3: Spohady, Lwiw 2002, s. 229.

Fragment życiorysu Ukraińca księdza Wasyla Martysza zamordowanego przez członków oddziału NSZ pod dowództwem Zbigniewa Góry „Jacka”

W tym dniu w swoim domu w Teratynie przebywał tylko 71-letni ksiądz Bazyli oraz jego najmłodsza córka Helena Guzowa z czteroletnią córką. […] W nocy […] do domu o., Martysza przez okno wdarli się ludzie, którzy krzyczeli: „Gdzie złoto, pieniądze!”, a następnie zaczęli bić księdza. Kiedy tracił przytomność, polewali jego ciało wodą i bili dalej. Następnie wepchnęli płaczące dziecko na strych, a później zbili dotkliwie córkę księdza, Jej ojciec po czterech godzinach katowania został zabity strzałem z pistoletu.

K. Mazurek, Życie i działalność księdza Bazylego Martysza, Warszawa 2009, mps., cyt. za: M. Zajączkowski, Pod znakiem króla Daniela. OUN-B i UPA na Lubelszczyźnie 1944–1950, Lublin-Warszawa 2016, s. 167.

HISTORIA

Brak danych o deportacji mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 i o deportacji o kryptonimie „Wisła” w 1947 r.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z

CERKIEW

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

KAPLICZKI

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

KRZYŻE

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

CMENTARZ

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

ZABUDOWA

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

BIBLIOGRAFIA