Nowosiółki Kardynalskie

НОВОСІЛКИ КАРДИНАЛЬСЬКІ (pol. Nowosiółki Kardynalskie) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie tomaszowskim. W 1939 r. liczyła 600 mieszkańców: 580 Ukraińców, 5 Polaków, 5 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 10 Żydów [Kubijowycz, 65].

HISTORIA

Wojsko Polskie w czerwcu 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi 105 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1026].

DOKUMENTY

Mordy na mieszkańcach

Fragment sprawozdania „Wistky z terenu” z Okręgu II Kraju Zakerzońskiego za 1 maja – 5czerwca 1945 r.

[…] 5 maja [1945 r.] polska banda z Chodywaniec starała się podejść pod wieś Nowosiółki Przednie. Pod ogniem samoobrony wycofała się do Uhnowa, skąd wraz z Milic (40 osób) znowu weszła do wsi, obrabowała ją i terroryzowali wieśniaków. W drodze powrotnej samoobrona zraniła jednego Polaka. Rozsierdzeni tym bandyci wpadli do Nowosiółek Kardynalskich i tu na sposób zwierzęcy pomordowali:

Wasyla Sałyhę lat 16,

Mychajła Kosopuda lat 16,

Bohdana Soroniańskiego lat 16,

Iwana Kopyńskiego lat 17 […].

Źródło: Informacija pro antyukrajinśki akciji na Hrubesziwszczyni w trawni-kwitni 1945 r., w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 871. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

Fragment sprawozdania terenowego z Okręgu II Kraju Zakerzońskiego o spowodowaniu przez żołnierzy Wojska Polskiego śmierci 2 Ukraińców w Nowosiółkach Kardynalskich

[…] 1 IX. Nocą WP urządziło zasadzki w Nowosiółkach Kardynalskich […]. Zapalili wieś, uprzednio dokonując grabieży. Spalono trzy chaty zamieszkane i trzydzieści pustych. W ogniu spalili się dwaj chłopcy: Kopiński Michał i Burda Grzegorz, którzy schronili się w stodole. […]

AIPN Rz 072/1, t. 2, Wieści z terenu za miesiąc wrzesień 1946 r., k. 10.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z[w uzupełnieniu].

CERKIEW