Teksty 1944-1989

BESKYD, JULIAN, Na zgliszczach Zakerzonnia
Pod pseudonimem Julian Beskid przedwojenny ukraiński działacz narodowy i publicysta Julian Tarnowicz (ur. w 1903 r. we wsi Rozstajne na Łemkowszczyźnie – zm. 1977 r. w Kanadzie) opublikował w Toronto w 1954 r. zbiór szkiców historycznych „На згарищах Zakerzonnia” (pol. Na zgliszczach Zakerzonnia) dotyczących sytuacji ukraińskiej ludności cywilnej w Polsce w latach 1944-1947. Tu udostępniony jest w podziale na trzy części. Opis: język ukraiński, ss. 128, pliki PDF:
J. Beskyd, Na zharyszczach Zakerzonnia: Część I;
Część II; Część III.

KRYWUCKI, IWAN, „Czego nie powiedziała „Mariczka”. Wydane w 1997 r. formie broszurowej rozważania autora o wspomnieniach Marii Sawczyn, ps. „Mariczka” „Tysiacza dorih” (Litopys UPA, t. 28). Opis: język ukraiński, s. 20, plik PDF:
Czego nie skazała „Mariczka”

HAŁASA, WASYL, Nasze życie i walka. Wspomnienia
Wasyl Hałasa, ps. „Orłan” (1920-2002) – ukraiński działacz polityczny, m.in. w latach 1945-1947 zastępca przywódcy Kraju Zakerzońskiego OUN na terenie południowo-wschodniej Polski. „Nasze życie i walka” to wspomnienia W. Hałasy, opisujące jego działalność w antykomunistycznym podziemiu ukraińskim w latach 30-50 XX w. Ukazały się we Lwowie w 2005 r. Opis: język ukraiński, 1,80 MB, ss. 270, plik PDF:
W. Hałasa, Nasze żyttia i borotba. Spohady


KORDAN, ANDRIJ „Kozak”, Jeden nabój z ładownicy.
Wspomnienia Andrija Kordana (1923-1986), ps. „Kozak”, pod tytułem „Один набій з набійниці” (pol. Jeden nabój z ładownicy), dotyczą okresu 1945-1947 na terenie powiatów jarosławskiego, lubaczowskiego i tomaszowskiego, objętych w owym czasie strukturami 27. Odcinka Taktycznego VI Okręgu Wojennego UPA-Zachód. Autor służył tam jako żołnierz w różnych oddziałach kurenia „Mesnyky” pod dowództwem Iwana Szpontaka, ps. „Zalizniak” oraz wykonywał rozkazy specjalne. Szczególnie cenny jest rozdział „Przez śniegi i ciernie: na boso przez trzy granice”, opisujący koleje losu autora i I. Szpontaka po zakończeniu walk na terenie 27 OT „Bastion”. Książkę wydało Stowarzyszenie „Zakerzonnia” z Kanady jako czwarty tom serii „Wspomnienia” ukazującej się w ramach Biblioteki Zakerzonnia. Nota bibliograficzna: Andrij Kordan „Kozak”, Odyn nabij z nabijnyci. Spomyny wojaka UPA z kurenia „Zalizniaka”, pod red. Mykoły Dubasa, pod red., Toronto-Lwów 2006, ss. 243 (ukr. Андрій Кордан «Козак», Один набій з набійниці. Спомини вояка УПА з куреня «Залізняка»). Opis: język ukraiński, 243 str., 4, 17 MB, plik PDF.
A. Kordan, Odyn nabij z nabijnyci. Spohady wojaka UPA z kurenia „Zalizniaka”

TRUCHAN, MYROSŁAW,Walka o powrót na ziemie ojczyste przedruk z: „Wisnyk Zakerzonnia” 2001, nr 8-9-10, s. 91-100 (wg: Myrosław Truchan, Ukrajinci w Polszczi pislia dryhoji switowoji wijny 1944-1984, Nju Jork-Paryż-Sydnej-Toronto 1990, s. 48-65), język ukraiński, plik PDF:
Walka o powrót na ziemie ojczyste