ХОТИЛЮБ (pol. Chotylub) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie lubaczowskim. W 1939 r. liczyła 1510 mieszkańców: 740 Ukraińców, 30 Polaków, 700 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 40 Żydów [Kubijowycz, 45].
HISTORIA
Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 174 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1041].
DOKUMENTY
maj (?) 1946 r., [m.p.] – Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys „Żana” o mordach na Ukraińcach w Chotylubiu
[…] 2 kwietnia 1945 r. WP (szturmówka razem z MO w liczbie około 100 osób) przeprowadziło akcję terrorystyczną na wieś. Podczas akcji zamordowani zostali tacy ludzie:
- Gul Tymko – lat życia 60;
- Hryćko Ołeksa – 55;
- Truchaj Iwan – 56;
- Czucharski Mychajło – 23;
- Czucharski Stepan – 18;
- Jacucha Jewa – 19;
- Jacucha Mychajo – 38.
[…] Podczas akcji na wieś Gorajec zamordowany został Marchewka Andrij lat 25, a także 7 innych osób, podanych w „aktach terroru” wsi Gorajec. […]
17 stycznia 1946 r. WP zamordowało Bohuna Mychajla – lat 34. […]
Razem: zamordowanych 9, w tym 1 kobieta, 8 mężczyzn (przez MO i WP 1 kobieta, 8 mężczyzn, przez bolszewików 1 mężczyzna). […]
Źródło: Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r., w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 957–958. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.
W dokumencie 395 opublikowano fragment dotyczący Chotylubia:
[…] 2 kwietnia 1945 r. WP (szturmówka) wraz z MO w liczbie około 100 osób przeprowadziła akcję terrorystyczną na wieś. Podczas niej zamordowani zostali:
- Gul Tymko – lat 60;
- Hryćko Ołeksa – 55;
- Truchan Iwan – 56;
- Czucharski Mychajło – 23;
- Czucharski Stepan – 18;
- Jacycha Jewa – 19;
- Jacycha Mychajło – 38. […]
Razem: 9 zamordowanych: 1 kobieta, 8 mężczyzn […], 79 osób zamordowanych podczas akcji na Gorajec. […]
Dodatek: 20 marca 1945 r. MO zamordowała 28-letniego Marchewkę Iwana.
Źródło: Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw, w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 938. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.
WSPOMNIENIA
Fragment wspomnień Anastaziji Hryćko o mordzie członków formacji Rzeczpospolitej Polskiej i NKWD na 13 Ukraińcach w Chotylubiu
[…] Po tym, jak front oddalił się na zachód i w terenie zapanowała władza polska, we wsi zniknął spokój. Polskie bandy różnej proweniencji, milicja obywatelska ciągle niepokoili wieś, rabując, mordując mieszkańców. […] Drugie nieszczęście miało miejsce 15 maja 1945 roku, gdy enkawudziści wraz z Polakami przyszli do wsi. Tego dnia zginął ojciec Nastii Ołeksij Hryćko. Zginęło wtedy wielu współmieszkańców:
- Hul Tomko,
- Płaksa Wasyl,
- Jacuch Mychajło,
- Jacuch Iwan,
- Bohun Teodor,
- Patryła Iwan,
- Hrabeć Iwan,
- Pyłyp Teodor,
To byli poważni gospodarze w wieku 40–65 lat. Nie zostali oszczędzeni i zupełnie młodzi:
- Jacuch Jewa – lat 14,
- Czucharski Stepan – lat 18,
- Sucharyna Mychajło – lat 17.
Ojca [Ołeksija Hryćkę – B.H.] rozstrzelali na oczach Nastii, a potem podpalili stodołę i dom. Płomień ogarnął wokół wszystko, sąsiedzkie zabudowania, rzucił się też na leżącego niedaleko do stodoły ojca. Nastia zaczęła odciągać ojca od ognia, a gdy to robiła paliło się na niej ubranie. Wskoczyła do rzeki […].
Źródło: Odna iz tysiacz, opr. J. Sudyn, „Wisnyk Lubacziwszczyny” 1997, nr 3, s. 82–83.
KOMENTARZE
DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ
Wyniki monitoringu z
CERKIEW
Nie możemy wyświetlić tej galerii.
KAPLICZKI
Nie możemy wyświetlić tej galerii.
KRZYŻE
Nie możemy wyświetlić tej galerii.
CMENTARZ
Nie możemy wyświetlić tej galerii.ZABUDOWA
Nie możemy wyświetlić tej galerii.BIBLIOGRAFIA