Chotylub*

ХОТИЛЮБ (pol. Chotylub) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie lubaczowskim. W 1939 r. liczyła 1510 mieszkańców: 740 Ukraińców, 30 Polaków, 700 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 40 Żydów [Kubijowycz, 45].

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 174 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1041].

DOKUMENTY

maj (?) 1946 r., [m.p.] – Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys „Żana” o mordach na Ukraińcach w Chotylubiu

[…] 2 kwietnia 1945 r. WP (szturmówka razem z MO w liczbie około 100 osób) przeprowadziło akcję terrorystyczną na wieś. Podczas akcji zamordowani zostali tacy ludzie:

  1. Gul Tymko – lat życia 60;
  2. Hryćko Ołeksa – 55;
  3. Truchaj Iwan – 56;
  4. Czucharski Mychajło – 23;
  5. Czucharski Stepan – 18;
  6. Jacucha Jewa – 19;
  7. Jacucha Mychajo – 38.

[…] Podczas akcji na wieś Gorajec zamordowany został Marchewka Andrij lat 25, a także 7 innych osób, podanych w „aktach terroru” wsi Gorajec. […]

17 stycznia 1946 r. WP zamordowało Bohuna Mychajla – lat 34. […]

Razem: zamordowanych 9, w tym 1 kobieta, 8 mężczyzn (przez MO i WP 1 kobieta, 8 mężczyzn, przez bolszewików 1 mężczyzna).  […]

Źródło: Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r., w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 957–958. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

W dokumencie 395 opublikowano fragment dotyczący Chotylubia:

            […] 2 kwietnia 1945 r. WP (szturmówka) wraz z MO w liczbie około 100 osób przeprowadziła akcję terrorystyczną na wieś. Podczas niej zamordowani zostali:

  1. Gul Tymko – lat 60;
  2. Hryćko Ołeksa – 55;
  3. Truchan Iwan – 56;
  4. Czucharski Mychajło – 23;
  5. Czucharski Stepan – 18;
  6. Jacycha Jewa –  19;
  7. Jacycha Mychajło – 38. […]

Razem: 9 zamordowanych: 1 kobieta, 8 mężczyzn […], 79 osób zamordowanych podczas akcji na Gorajec. […]

Dodatek: 20 marca 1945 r. MO zamordowała 28-letniego Marchewkę Iwana.

Źródło: Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw, w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 938. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

WSPOMNIENIA

Fragment wspomnień Anastaziji Hryćko o mordzie członków formacji Rzeczpospolitej Polskiej i NKWD na 13 Ukraińcach w Chotylubiu

[…] Po tym, jak front oddalił się na zachód i w terenie zapanowała władza polska, we wsi zniknął spokój. Polskie bandy różnej proweniencji, milicja obywatelska ciągle niepokoili wieś, rabując, mordując mieszkańców. […] Drugie nieszczęście miało miejsce 15 maja 1945 roku, gdy enkawudziści wraz z Polakami przyszli do wsi. Tego dnia zginął ojciec Nastii Ołeksij Hryćko. Zginęło wtedy wielu współmieszkańców:

  1. Hul Tomko,
  2. Płaksa Wasyl,
  3. Jacuch Mychajło,
  4. Jacuch Iwan,
  5. Bohun Teodor,
  6. Patryła Iwan,
  7. Hrabeć Iwan,
  8. Pyłyp Teodor,

To byli poważni gospodarze w wieku 40–65 lat. Nie zostali oszczędzeni i zupełnie młodzi:

  1. Jacuch Jewa – lat 14,
  2. Czucharski Stepan – lat 18,
  3. Sucharyna Mychajło – lat 17.

Ojca [Ołeksija Hryćkę –  B.H.] rozstrzelali na oczach Nastii, a potem podpalili stodołę i dom. Płomień ogarnął wokół wszystko, sąsiedzkie zabudowania, rzucił się też na leżącego niedaleko do stodoły ojca. Nastia zaczęła odciągać ojca od ognia, a gdy to robiła paliło się na niej ubranie. Wskoczyła do rzeki […].

Źródło: Odna iz tysiacz, opr. J. Sudyn, „Wisnyk Lubacziwszczyny” 1997, nr 3, s. 82–83.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z

CERKIEW

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

KAPLICZKI

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

KRZYŻE

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

CMENTARZ

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

ZABUDOWA

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

BIBLIOGRAFIA