Chotylub*

ХОТИЛЮБ (pol. Chotylub) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie lubaczowskim. W 1939 r. liczyła 1510 mieszkańców: 740 Ukraińców, 30 Polaków, 700 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 40 Żydów [Kubijowycz, 45].

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 174 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1041].

DOKUMENTY

maj (?) 1946 r., [m.p.] – Fragment sprawozdania referenta politycznego rejonu II Okręgu II Kraju Zakerzońskiego Michała Borys „Żana” o mordach na Ukraińcach w Chotylubiu

[…] 2 kwietnia 1945 r. WP (szturmówka razem z MO w liczbie około 100 osób) przeprowadziło akcję terrorystyczną na wieś. Podczas akcji zamordowani zostali tacy ludzie:

  1. Gul Tymko – lat życia 60;
  2. Hryćko Ołeksa – 55;
  3. Truchaj Iwan – 56;
  4. Czucharski Mychajło – 23;
  5. Czucharski Stepan – 18;
  6. Jacucha Jewa – 19;
  7. Jacucha Mychajo – 38.

[…] Podczas akcji na wieś Gorajec zamordowany został Marchewka Andrij lat 25, a także 7 innych osób, podanych w „aktach terroru” wsi Gorajec. […]

17 stycznia 1946 r. WP zamordowało Bohuna Mychajla – lat 34. […]

Razem: zamordowanych 9, w tym 1 kobieta, 8 mężczyzn (przez MO i WP 1 kobieta, 8 mężczyzn, przez bolszewików 1 mężczyzna).  […]

Źródło: Informacija pro ukrajinśki seła ta ich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw na terenach Jarosławszczyny ta Lubacziwszczyny protiahom 1945 r., w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 957–958. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

W dokumencie 395 opublikowano fragment dotyczący Chotylubia:

            […] 2 kwietnia 1945 r. WP (szturmówka) wraz z MO w liczbie około 100 osób przeprowadziła akcję terrorystyczną na wieś. Podczas niej zamordowani zostali:

  1. Gul Tymko – lat 60;
  2. Hryćko Ołeksa – 55;
  3. Truchan Iwan – 56;
  4. Czucharski Mychajło – 23;
  5. Czucharski Stepan – 18;
  6. Jacycha Jewa –  19;
  7. Jacycha Mychajło – 38. […]

Razem: 9 zamordowanych: 1 kobieta, 8 mężczyzn […], 79 osób zamordowanych podczas akcji na Gorajec. […]

Dodatek: 20 marca 1945 r. MO zamordowała 28-letniego Marchewkę Iwana.

Źródło: Informacija pro ukrajinśki seła ta jich meszkanciw, szczo postradały w rezultati polśkych napadiw, w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 938. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

WSPOMNIENIA

Fragment wspomnień Anastaziji Hryćko o mordzie członków formacji Rzeczpospolitej Polskiej i NKWD na 13 Ukraińcach w Chotylubiu

[…] Po tym, jak front oddalił się na zachód i w terenie zapanowała władza polska, we wsi zniknął spokój. Polskie bandy różnej proweniencji, milicja obywatelska ciągle niepokoili wieś, rabując, mordując mieszkańców. […] Drugie nieszczęście miało miejsce 15 maja 1945 roku, gdy enkawudziści wraz z Polakami przyszli do wsi. Tego dnia zginął ojciec Nastii Ołeksij Hryćko. Zginęło wtedy wielu współmieszkańców:

  1. Hul Tomko,
  2. Płaksa Wasyl,
  3. Jacuch Mychajło,
  4. Jacuch Iwan,
  5. Bohun Teodor,
  6. Patryła Iwan,
  7. Hrabeć Iwan,
  8. Pyłyp Teodor,

To byli poważni gospodarze w wieku 40–65 lat. Nie zostali oszczędzeni i zupełnie młodzi:

  1. Jacuch Jewa – lat 14,
  2. Czucharski Stepan – lat 18,
  3. Sucharyna Mychajło – lat 17.

Ojca [Ołeksija Hryćkę –  B.H.] rozstrzelali na oczach Nastii, a potem podpalili stodołę i dom. Płomień ogarnął wokół wszystko, sąsiedzkie zabudowania, rzucił się też na leżącego niedaleko do stodoły ojca. Nastia zaczęła odciągać ojca od ognia, a gdy to robiła paliło się na niej ubranie. Wskoczyła do rzeki […].

Źródło: Odna iz tysiacz, opr. J. Sudyn, „Wisnyk Lubacziwszczyny” 1997, nr 3, s. 82–83.

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z

CERKIEW

no images were found

KAPLICZKI

no images were found

KRZYŻE

no images were found

CMENTARZ

no images were found

ZABUDOWA

no images were found

BIBLIOGRAFIA