Dłużniów

ДОВЖНІВ (pol. Dłużniów) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie hrubieszowskim. W 1939 r. liczyła 680 mieszkańców, w tym 530 Ukraińców, 5 Polaków, 130 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 15 Żydów [Kubijowycz, 80].

DOKUMENTY

12 lutego 1946 r., [m.p.] – Fragmenty protokołu przesłuchania świadka mordu żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcach w Dłużniowie przeprowadzonego przez pracownika SB rejonu V Okręgu II Kraju Zakerzońskiego „Czumaka”

            Dnia 12 lutego 1946 r. o godzinie 15. Wojsko Polskie przeprowadziło napad na wieś Dłużniów. Bojowcy ławą, mocno strzelając, szli do wsi, którą wcześniej obstrzelali z moździerza. Po wejściu z wielkim wrzaskiem i krzykiem do wsi od razu bezpodstawnie zapalili pierwszy dom z brzegu. To ich jednak nie zadowoliło. Przecież przyszli tu po to, aby swoimi obłąkanymi uczynkami dobrze wryć się w pamięć mieszkańców. I dlatego z wiechciami płonącej słomy chodzili od domu do domu i podpalali. W jednej chwili część wsi stanęła w płomieniach i w ciągu godziny przestało istnieć 56 zabudowań, w tym 23 domy, 22 stajnie, 11 stodół. […]

            Podobnie zachowywali się w stosunku do cywilnych mieszkańców. Przede wszystkim strzelali do cywili, chociaż poznawali ich wyraźnie. Nie baczyli na starca, kobietę czy dziecko. Ponieważ ludzie bali się wychodzić z domów, WP strzelało do domów przez okna, a także wrzucało granaty. W wyniku tego w kryjówce zadusił się Kudraj Wołodymyr lat 30, a 7 osób odniosło rany. […] We wsi nie było osoby mniej lub więcej pobitej. Kto się nie ukrył, musiał doznać znęcania ze strony oszalałego WP. W następstwie pobicia wkrótce zmarły trzy osoby: Pidsudko Toma lat 75, Łatynnyk Danyło lat 46, Bartoszek Jakiw lat 53. […]

Źródło: Protokoł antyukrajinśkoji akciji w seli Dowżnewi, w: Polśko-ukrajinśki stosunky w 1942–1947 rr. u dokumentach OUN ta UPA, red. W. Wiatrowycz, t. 2, Lwiw 2011, s. 993–994. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.

HISTORIA
Podczas akcji „Wisła” w okresie pomiędzy 16-20 lipca 1947 r. Wojsko Polskie deportowało ze wsi 327 obywateli polskich narodowości ukraińskiej.
CERKIEW
Cerkiew pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego pochodzi z 1882 r., poświęcona w 1885 r. Zbudowano ja na miejscu po starej cerkwi drewnianej, o której wspominają źródła historyczne z lat 1564-1573. Po akcji „Wisła” została zabrana przez rzymskich katolików i funkcjonalnie wykonuje rolę kościoła filialnego parafii w Żniatynie.

Fotografie wszystkich galerii wykonano w sierpniu 2010 r.


CMENTARZ
Cztery pierwsze fotografie to widok na cmentarz dłużniowski od strony Wyżłowa i droga polna prowadząca z Mycowa. Cmentarz znajduje się po jej prawej stronie, na zboczu wzniesienia. Podzielony na część starą i nową, użytkowaną przez rzymskich katolików. Fotografie części starej wykonane w sierpniu 2010 r., przedstawiają jej stan po niszczącej wichurze z wiosny tego roku.

POZOSTAŁE OBIEKTY
Galeria przedstawia: 116-117: figura po prawej stronie drogi polnej z Mycowa; 141: budynek gromadzki; 142: krzyż w centrum wsi; 143-144 – prawdopodbnie szkoła lub inny budynek gromadzki w centrum wsi; 146-146: krzyż na pamiątkę zniesienia pańszczyzny w 1848 r.; 147-151: budynek parafii greckokatolickiej; 152: ruina starego domu; 153-156: krzyż przy drodze do wjazdowej do wsi.