Nehrybka | APOKRYF RUSKI

НЕГРИБКА (pol. Nehrybka) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie . W 1939 r. liczyła 910 mieszkańców: 730 Ukraińców, 120 Polaków (w tym 40 kolonistów), 40 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 20 Żydów [Kubijowycz, 57].

DOKUMENTY

Fragment tłumaczenia zawiadomienia księdza Wasyla Hrynyka dla kurii biskupiej o mordzie na 4 Ukraińcach w Nehrybce

Greckokatolicki Przemyski Urząd Dekanalny w Przemyślu z żalem informuje o tragicznej śmierci świętej pamięci czcigodnego ojca Petra Wojtowycza, przemyskiego miejskiego dziekana i proboszcza Nehrybki, który zginął z rąk bandytów na Wielkanoc dnia 6.05.1945 roku około 10 godz. wieczorem na plebanii w Nehrybce razem z żoną Stefanią ze Śliwińskich, synem Jarosławem, kandydatem do stanu duchownego, oraz służącą Anną Mychałyk.

Tragicznego wieczora około 10 bandytów napadło na plebanię w Nehrybce, oszukali niby to są [nieczytelne], uzyskawszy wstęp na plebanię, postrzelali wyżej wymienionych. Najpierw ciężko ich pobili, bo św. pamięci mieli siniaki na ciele, a syn Jarosław i służąca mieli połamane ręce. Św. pamięci o. Wojtowycz otrzymał 8 kul. Zabitych znaleziono poukładanych na łóżkach z głowami zakrytymi poduszkami.

Cały majątek, konie z wozem, krowy, garderobę, domową [nieczytelne], zapasy żywności bandyci zabrali ze sobą. Przypadkiem pozostawili przy życiu bratanka św. pamięci o. Wojtowycza, która spała na strychu, gdzie bandyci nie zachodzili. Anna Wojtowycz jest ciężko ranna i znajduje się w radzieckim szpitalu wojskowym w Przemyślu. […]

Przemyśl, 10.05.1945 r. o. W[asyl] Hrynyk

Źródło: Maszynopis. Kserokopia. Archiwum B. Huka. Zbiory M. Kozaka.

Pikulice, 14 maja 1945 – Sprawozdanie komendanta posterunku MO w Pikulicach dla PKMO w Przemyślu o mordzie na księdzu greckokatolickim w Nehrybce

W nocy z dnia 6 na 7 V 1945 do gromady Nehrybka przybyli NN osobnicy, którzy dokonali napadu na rodzinę ks. dr Wojtowicza Piotra, parocha greckokatolickiej parafii, żonę jego Stefanię, syna jego Sławka, zatrudnioną u nich służącą Annę Stryjczycz.

Zamieszkała na probostwie krewniaczka księdza Wojtowicz Anna została ciężko ranna i oddana do szpitala sowieckiego w Pikulicach.

Mieszkanie i dobytek oraz inwentarz żywy zamordowanego księdza Wojtowicza został przez sprawców zrabowany i znamienne jest, że 2 krowy Baczyńskiego Wasyla, stojące w tej samej stajni, gdzie krowy księdza, sprawcy pozostawili na miejscu. […]

Kmdt posterunku MO Sochacki Eugeniusz

Oryginał, rękopis. Źródło: APP, SPP, sygn. 79, k. 347–348.

Protokół mordu bandytów-Polaków na 3 Ukraińcach w Nehrybce sporządzony przez referenta SB OUN „Łuhowego”

W nocy z 6 na 7 maja [1945 r.] o godzinie 11.30 nieznani bandyci napadli na księdza we wsi Nehrybka, mordując 3 osoby i 2 raniąc. Zamordowani:

Wojtowycz Petro – ur. 10 III 1885 r. w Hubyczach (ks[iądz]);
Wojtowycz Stefanija – ur. 1887 r. w Sośnicy (żona ks[iędza]);
Wojtowycz Jarosław – ur. w 1916 r. (syn).

Ranieni: siostra księdza i służąca, których rano odstawiono do szpitala. W czasie akcji wszystko zostało zrabowane. Rano na kontrolę przyjechali bolszewicy z obozu. Przeprowadzili śledztwo i śladami doszli na Optyń (kolonia polska) do jednego Polaka, gdzie znaleźli sutannę księdza. Aresztowali tego Polaka, jego córkę i zięcia. Po tej akcji bolszewicy dali we wsi Nehrybka mężczyznom granaty i kilka karabinów.

Postój, dnia 17 V 1945 r. („Łuhowy”)

Źródło: AIPN Rz 072/1, t. 226, Protokoł z akciji, jaka widbułasia z 6 na 8 V 1945 r., k. 15.

WSPOMNIENIA

Fragment relacji Pełahiji Kaszubyńskiej o mordach na Ukraińcach w Nehrybce

[…] Polska banda razem z okupantami rosyjskimi w 1945 roku Wielkanoc, gdy nikt nie spodziewał się napadu, zaczęła swój krwawy taniec. Pierwszą ofiarą był ksiądz Petro Wojtowycz ze swoją rodziną. Księdza, jego żonę, syna, krewną i nawet służącą zabili strzałami z automatu we własnym domu. Następnie dom zrabowali, zabierając całe bydło. Nie minął tydzień, jak Polacy znowu wdarli się do wsi i rozstrzelali sześciu mężczyzn. […]

Źródło: s. Nehrybka, w: Deportaciji…, t. 3: Spohady, Lwiw 2002, s. 92.

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 69 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1047].

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z

CERKIEW