Nehrybka

НЕГРИБКА (pol. Nehrybka) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie . W 1939 r. liczyła 910 mieszkańców: 730 Ukraińców, 120 Polaków (w tym 40 kolonistów), 40 ukraińskojęzycznych rzymskich katolików, 20 Żydów [Kubijowycz, 57].

DOKUMENTY

Fragment tłumaczenia zawiadomienia księdza Wasyla Hrynyka dla kurii biskupiej o mordzie na 4 Ukraińcach w Nehrybce

Greckokatolicki Przemyski Urząd Dekanalny w Przemyślu z żalem informuje o tragicznej śmierci świętej pamięci czcigodnego ojca Petra Wojtowycza, przemyskiego miejskiego dziekana i proboszcza Nehrybki, który zginął z rąk bandytów na Wielkanoc dnia 6.05.1945 roku około 10 godz. wieczorem na plebanii w Nehrybce razem z żoną Stefanią ze Śliwińskich, synem Jarosławem, kandydatem do stanu duchownego, oraz służącą Anną Mychałyk.

Tragicznego wieczora około 10 bandytów napadło na plebanię w Nehrybce, oszukali niby to są [nieczytelne], uzyskawszy wstęp na plebanię, postrzelali wyżej wymienionych. Najpierw ciężko ich pobili, bo św. pamięci mieli siniaki na ciele, a syn Jarosław i służąca mieli połamane ręce. Św. pamięci o. Wojtowycz otrzymał 8 kul. Zabitych znaleziono poukładanych na łóżkach z głowami zakrytymi poduszkami.

Cały majątek, konie z wozem, krowy, garderobę, domową [nieczytelne], zapasy żywności bandyci zabrali ze sobą. Przypadkiem pozostawili przy życiu bratanka św. pamięci o. Wojtowycza, która spała na strychu, gdzie bandyci nie zachodzili. Anna Wojtowycz jest ciężko ranna i znajduje się w radzieckim szpitalu wojskowym w Przemyślu. […]

Przemyśl, 10.05.1945 r.                                                    o. W[asyl] Hrynyk

Źródło: Maszynopis. Kserokopia. Archiwum B. Huka. Zbiory M. Kozaka.

Pikulice, 14 maja 1945 – Sprawozdanie komendanta posterunku MO w Pikulicach dla PKMO w Przemyślu o mordzie na księdzu greckokatolickim w Nehrybce

             W nocy z dnia 6 na 7 V 1945 do gromady Nehrybka przybyli NN osobnicy, którzy dokonali napadu na rodzinę ks. dr Wojtowicza Piotra, parocha greckokatolickiej parafii, żonę jego Stefanię, syna jego Sławka, zatrudnioną u nich służącą Annę Stryjczycz.

            Zamieszkała na probostwie krewniaczka księdza Wojtowicz Anna została ciężko ranna i oddana do szpitala sowieckiego w Pikulicach.

            Mieszkanie i dobytek oraz inwentarz żywy zamordowanego księdza Wojtowicza został przez sprawców zrabowany i znamienne jest, że 2 krowy Baczyńskiego Wasyla, stojące w tej samej stajni, gdzie krowy księdza, sprawcy pozostawili na miejscu. […]

Kmdt posterunku MO Sochacki Eugeniusz

Oryginał, rękopis. Źródło: APP, SPP, sygn. 79, k. 347–348.

Protokół mordu bandytów-Polaków na 3 Ukraińcach w Nehrybce sporządzony przez referenta SB OUN „Łuhowego”

W nocy z 6 na 7 maja [1945 r.] o godzinie 11.30 nieznani bandyci napadli na księdza we wsi Nehrybka, mordując 3 osoby i 2 raniąc. Zamordowani:

  1. Wojtowycz Petro – ur. 10 III 1885 r. w Hubyczach (ks[iądz]);
  2. Wojtowycz Stefanija – ur. 1887 r. w Sośnicy (żona ks[iędza]);
  3. Wojtowycz Jarosław – ur. w 1916 r. (syn).

Ranieni: siostra księdza i służąca, których rano odstawiono do szpitala. W czasie akcji wszystko zostało zrabowane. Rano na kontrolę przyjechali bolszewicy z obozu. Przeprowadzili śledztwo i śladami doszli na Optyń (kolonia polska) do jednego Polaka, gdzie znaleźli sutannę księdza. Aresztowali tego Polaka, jego córkę i zięcia. Po tej akcji bolszewicy dali we wsi Nehrybka mężczyznom granaty i kilka karabinów.

Postój, dnia 17 V 1945 r.                                                                                    („Łuhowy”)

Źródło: AIPN Rz 072/1, t. 226, Protokoł z akciji, jaka widbułasia z 6 na 8 V 1945 r., k. 15.

WSPOMNIENIA

Fragment relacji Pełahiji Kaszubyńskiej o mordach na Ukraińcach w Nehrybce

[…] Polska banda razem z okupantami rosyjskimi w 1945 roku Wielkanoc, gdy nikt nie spodziewał się napadu, zaczęła swój krwawy taniec. Pierwszą ofiarą był ksiądz Petro Wojtowycz ze swoją rodziną. Księdza, jego żonę, syna, krewną i nawet służącą zabili strzałami z automatu we własnym domu. Następnie dom zrabowali, zabierając całe bydło. Nie minął tydzień, jak Polacy znowu wdarli się do wsi i rozstrzelali sześciu mężczyzn. […]

Źródło: s. Nehrybka, w: Deportaciji…, t. 3: Spohady, Lwiw 2002, s. 92.

HISTORIA

Po deportacji części mieszkańców Ukraińców do Ukraińskiej SRR w latach 1945–1946 Wojsko Polskie w 1947 r. w ramach deportacji o kryptonimie „Wisła” wygnało ze wsi na tzw. Ziemie Odzyskane 69 obywateli RP narodowości ukraińskiej [Akcja „Wisła” 2013, 1047].

KOMENTARZE

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

Wyniki monitoringu z

CERKIEW

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

KAPLICZKI

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

KRZYŻE

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

CMENTARZ

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

ZABUDOWA

Nie możemy wyświetlić tej galerii.

BIBLIOGRAFIA