Lubień

ЛЮБІНЬ (pol. Lubień) – do 1947 r. wieś ukraińska w powiecie włodawskim.
W 1943 r. wieś zamieszkiwało 528 Ukraińców, 145 Polaków [APL, zespół 498, sygn. 139, k. 313].

HISTORIA
W czasie akcji „Wisła” Wojsko Polskie wygnało ze wsi 99 mieszkańców narodowości ukraińskiej [Misiło 2013, 1028].
[cd. w opracowaniu]

DZIEDZICTWO UKRAIŃSKIEJ KULTURY MATERIALNEJ

CERKIEW
Po raz pierwszy istnienie cerkwi obrządku wschodniego datowane jest na 1608 r. [Krypiakewicz]. W 1647 r. została zbudowana nowa drewniana cerkiew, której opis sporządzono w aktach wizytacji z 1726 r., podając, że jest to świątynia pod wezwaniem św. Michała. W 1784 r. ze względu na zły stan tego obiektu dziedzic Włodawy Adam Czartoryski i społeczność Lubienia wspólnie sfinansowali budowę trzeciej cerkwi. Obok niej w tym samym czasie stanęła dzwonnica. W 1851 r. zainstalowano nowy ikonostas. W 1875 r. parafii lubieńskiej decyzją polityczną władz carskich odebrano stary obrządek i narzucono inne wyznanie i tradycję: z obrządku greckokatolickiego stała się parafią wyznania prawosławnego rytu moskiewskiego, a dotychczasowa, tradycja kijowska, istniejąca na Podlasiu od początków chrześcijaństwa, została zniszczona.
Po 1918 r. miała miejsce druga ingerencja na drodze administracyjnej przemocy: cerkiew decyzją rzymskokatolickich władz kościelnych przy wsparciu władz II RP została zmieniona na kościół rzymskokatolicki, a w 1939 r. uległa zniszczeniu. Z materiału wzniesiono kościół we wsi Wola Korybutowa. Znalazły się w nim także elementy historycznego wyposażenia cerkwi: XVIII-wieczny ołtarz, mały ołtarz i niektóre ikony [Słobodian, 271-272]. Wierni, nie będący Polakami Rusini-Ukraińcy, niegdyś chrześcijanie obrządku greckokatolickiego, zostali siłą włączeni w obręb kościoła rzymskokatolickiego,a stan ten rwa do dziś.

CERKWISKO
Cerkwisko zostało zabudowane przez kościół rzymskokatolicki w stylu imperialnym, wybudowanym po II wojnie światowej. Wzmianek o miejscu położenia cerkwi greckokatolickiej, a następnie prawosławnej w polskojęzycznej literaturze przedmiotu są niedostępne. Bezpośrednio sąsiaduje z kościołem cmentarz, gdzie znajdują się krzyże w stylistyce wschodniego chrześcijaństwa ukraińskiego. Wskazują zarazem, że cerkiew stała w miejscu, gdzie stoi dziś kościół. Oprócz tablicy informacyjnej przy wejściu do kościoła nie ma w nim informacji o cerkwi greckokatolickiej.

KRZYŻ
Pochodzenia krzyża nie ustalono. Może być związany z historią cerkwiska. Znajduje się w obniżeniu za kościołem.

CMENTARZ greckokatolicko-rzymskokatolicki
Cmentarz znajduje się naprzeciw kościoła rzymskokatolickiego. Zapewne w tym samym miejscu znajdował się najdawniejszzy cmentarz lubieński, greckokatolicki lub jeszcze z okresu sprzed przyjęcia Unii przez prawosławną metropolię kijowską w 1596 r. Obecnie nie pozostał po nim najmniejszy ślad. Jedynie stylistyka krzyży cmentarnych stanowi wyraźną kontynuację z okresu greckokatolickiego sprzed 1875 r., wkomponowaną w nową, zaistniała dopiero po 1918 r., rzymskokatolicką struktura wyznaniową i obrządkową. Najdawniejsze krzyże i nagrobki pochodzą z okresu po narzuceniu byłym grekokatolikom obrządku rzymskokatolickiego po 1918 r.

CMENTARZ prawosławny

KSIĘGI CERKIEWNE
UWAGA: ze względu na chęć umożliwienia jak najwyraźniejszego odczytywania lubieńskich ksiąg cerkiewnych nie zmniejszano ciężaru ich zdjęć, które oscylują wokół 1 MB każde. Z tego względu ładowanie nie jest zbyt szybkie.
Księga
UWAGA: strona tytułowa okładki podana została w tej galerii jako fotografia ostatnia.